Bahçe topra��n�z�n, organik madde bak�m�ndan zengin, funda topra�� gibi mükemmel olsun hayaline kap�lmay�n. Böyle topraklar sadece do�ada, ormanl�k gibi tamamen do�al, insanlardan izole yerlerde olur. Ayr�ca, böyle topra�� bulsan�z bile iyi bak�l�p iyi i�lenmezse bozulur ve s�rdan topraktan farkl� olmaz.
Bu arada, toprakla ilgili bilmemiz gereken önemli bir husus var.
Killi topraklar, besinleri çok iyi tutar, bitki geli�imi için orta derece iyi, nemi ve besinleri uzun süre korur, ancak �slak olduklar�nda yap��kan çamur olurlar, suyu a�a��ya kolay kolay geçirmezler. Kumlu topraklar ise, killi topraklar�n aksine, suyu h�zla a�a��lara geçirir, kök geli�imi için iyi, �slakta dahi çamur olmaz, fakat geçirgenlik nedeniyle besinler y�kan�r, toprak besin bak�m�ndan zay�flar, s�k gübreleme ve s�k sulama gerekir.
�yi toprakta kil ve kum (mil) oran� denge içinde olmas� gerekir. Yap�lcak i�, mevcut bahçe topra��n�z killi ise kum veya mil, kumlu ise killi toprak ilave ederek kar��t�rmak. Bu �ekilde toprak �slah edildi�i gibi besin bak�m�ndan da zenginle�ir. Ayr�ca bitkilerinizin geli�mesi için daha iyi ortam, olumsuz hava ko�ullar�na toleransl�, hastal�k ve zararl�lara daha dirençli olmas� sa�lan�r.
Toprak iyile�tirme ne zaman yap�lmal� ?
Y�l boyunca her zaman iyile�tirilebilirsiniz, ancak zamanlama önemlidir. Topra��n�z�n yap�s� ve yeti�tirdi�iniz bitkiler do�ru zaman� belirler.
Mevsimlik çiçekler öldükten sonra veya hobi yaz sebze bahçenizin topra��n� sonbahar, veya ya� olmad�kça k���n bile iyile�tirebilirsiniz. Killi a��r topraklar için Mart Nisan aylar�n� beklemeniz gerekebilir.
Toprak ya�ken kazmak, çapalamak, e�elemek ve üzerinde gezmek, yap�s�n� ciddi bir �ekilde bozar! Böyle durumlarda topra��n üzerine tahta veya kontraplak koyarak üzerinden geçilmelidir.
Toprak iyile�tirme nas�l yap�lmal�?
Bitkilerin olmad��� dönemde, toprak kuru ise sulan�p tav�na getirilmelidir. Bahçenizin toprak kesitine ba�l� olarak 20-30 cm �eklinde derin bellenmeli, sertle�en üst tabaka k�r�lmal�d�r. �yi topraklar, çapa, t�rm�k gibi basit aletlerle, y�l boyunca her zaman i�lenebilir. Ancak, killi, kireçli topraklar, yüzeyde kil ve kaymak biriktirir geçirgen olmayan bir tabaka olu�turur. Böyle topraklar�n yüzeyi az bir ya�murda bile göllenir. Bu tür topraklar bir iki defa bellenmeli, yüzeydeki kil tabakas� k�r�lmal�, geçirgenlik-drenaj sa�lanmal�d�r.
Ko�ullar izin verdikçe killi topraklar, sonbahar hatta k���n bellenmelidir. So�uklar ve don, iri tezeklerin parçalanmas�n� sa�lar, ilkbaharda toprak un gibi da��l�r.
Bu i�lemlerden sonra, topra��n yüzeyini kapl�yacak bir tabaka halinde, organik gübrelerden biri serilmeli ve toprak 20 cm derinli�inde çapalanarak toprakla kar��t�r�lmald�r.
Serilecek gübre tabakas� 5-10 cm kal�nl���nda olmal�d�r. Organik madde, killi topraklar için daha fazla, kumlu topraklar için daha az konmal� ve her y�l tekrarlanmal�d�r.
Bitkilerin oldu�u yerlerde toprak, bitkilerin gövdelerine ve köklerine zarar vermeden yüzeyel çapalanmal� ve üzerine organik gübre serilmelidir. Yüzeydeki gübreler, zamanla do�al bir �ekilde, solucan ve di�er böcekler vas�tas�yla topra��n derinliklerine iner, topra��n�z� iyile�tirir. Organik gübreler, bitkilerin gövdelerine, kökbo�az�na yak�n konursa zarar verebilir. Bu nedenle bitki kabuklar�, malç gibi malzemeleri koyman�z daha do�ru olur.
Toprak iyile�tirmede ne tür gübreler kullan�lmal�?
Topra�� iyile�tirecek farkl� gübreler bulabilirsiniz. Bunlara toprak düzenleyicler de denir:
Organik maddece zengin, tohum içermeyen Torf; Zümrüt Torf gibi.
Yanm�� hayvan gübresi; en az bir y�ll�k, do�al halde yanm��, yabani ot tohumu içermememsi gerekir. Aksi halde, faydas�ndan çok, bahçenize her türlü zararl� yabani otlar� getirmi� olursunuz.
Kompost; bahçenizdeki çim yapraklar�, dal parçac�klar� vb bitki art�klar�ndan, mutfak g�da at�klar�ndan çürüterek üretilebilen organik gübreler.